Tüp bebek işlemi yumurtaların geliştirilmesi, yumurtaların toplanması, yumurtaların labaratuvarda spermle birleştirilmesi be oluşan embrtiyoların rahme yerleştirilmesidir.
Yumurtaların geliştirilmesi
Yumurtalıklar üzerinde çeşitli ilaçlar kullanarak fazla yumurta gelişimi sağlanmaktadır. Normalde kadınlarda bir siklus süresinde 15 kadar yumurta oluşur ancak yalnızca biri gelişir. Tüp bebek tedavisinde ise bu sayıyı ne kadar yükselirse tüp bebel tedavi başarı şansı da o kadar yükselmektedir. Tüp bebek tedavisinde ilaçların yanısıra iğneler de kullanılmaktadır. Reglin ikinci veya üçüncü gününde bu ilaç ve iğnelere başlanmaktave 8-14 gün kadar kullanılmaktadır. Tedavi ile birlikte veya öncesinde yumurtalıklar üzerinde beynin baskısını sağlamak amacıyla da ek ilaç tedavisi uygulanmaktadır.
Yumurtalar foliküller içerisinde gelişmektedirler. Bu foliküllerin içerisinde yumurtanın olup olmadığı görülmemektedir. Bazen folikül olsa da yumurta içerisinde gelişmemiş olabilmektedir. Foliküller büyümeleri ve gelişmeleri ile doğru orantılı olarak estradiol hormonu salgılamaktadır. Tedavinin belirli günlerinde bu hormon takip edilerek yumurtaların gelişimi izlenmektedir. Yumurtaların toplanma zamanı olgunlaştırma (çatlatma) iğnesi ile beirlenmektedir. İğnenin enjekte edilmesinden 34-36 saat sonrasında yumurtalar toplanmaktadır.
Yumurtaların Toplanması
İşleme gelmeden önce hastanın gece 24:00 den sonra gıda ve su tüketmemesi gerekmektedir. Ayrıca parfüm, deodorant ve makyaj malzemesi kullanılmadan yumurta toplama işlemine gelinmesi gerekir. Yumurta toplama işleminden 3-5 gün önce spermler alınacağı için cinsel perhiz istenmektedir. Yumurta toplama sabahı eşle birlikte merkeze gelinir. Genel anestezi altında vajinal yoldan yumurta topla işlemi yapılırken eş de başka bir odada sperm vermektedir. Yumurta toplama da ultrasonografi yardımıyla foliküller içerisine tek tek iğneyle girilmektedir. İçerikleri özel solusyon içeren tüp içerisinde aspire edilmekte ve hazır bekleyen embriyoloğa iletilmektedir. Toplanan yumurtalar inkübator adı verilen özel dolaba yerleştirilmektedir. Yumruta toplama sonrasında hasta biraz uyku hali çekebilir ya da bulantısı olabilir. Genelde 2 saat içerisinde düzelir ve eve gidebilecek hale gelir. İşlemden 2-3 gün sonra kasıklarda regl ağrısı gibi bri ağrı bazen de hafif kanama olabilmektedir.
Yumurtaların Laboratuvarda Spermle Birleşmesi (Döllenme)
Tüp bebek tedavisi veya mikroenjeksiyon yapılmasına göre takip edilen işlemler farklılık gösterebilmektedir.
Klasik IVF (Tüp Bebek Yöntemi)
Toplanan her yumurta yanına belli miktarda sperm bırakılmakta ve spermin yumurta içerisinde kendi kendine girerek döllenmeyi gerçekleştirmesi beklenmektedir. Döllenmiş yumurta hücreleri bölünmekte Hcg de embriyoyu geliştirmektedir.2-3 gün labaratuvar şartlarında embriyolar düzenli olarak kontrol edilmekte ve büyümeleri sağlanmaktadır. Bu yöntem tüplerinde tıkanıklık olanların tercih ettiği yöntemdir. Ancak döllenme oranı düşük olduğu için mikroenjeksiyom yöntemi tercih edilmektedir.
Assisted Hatching (Traşlama)
Emnriyolog tarafından uygulanan işlem, yumurtaların en dışında yer alan zar mikroskop altında lazerle açılır, embriyonun rahim duvarına yerleştirmeden önce çıkmasını kolaylaştırır.
Oluşan Embriyoların Anne Rahmine Yerleştirilmesi
Yumurtalar toplandıktan ve döllenme gerçekleştikten 2-3 gün veya 5 gün sonrasında oluşan embriyoların 2 veya 3 tanesi ameliyathane ortamında normal jinekolojik muayene gibi oldukça kolay ve ağrısız şekilde rahime özel kateterle yerleştirilmektedir. Yaklaşık olarak 10 dakika kadar süren işlem sonrasında hasta 1 saat kadar dinlendirilmektedir. Sonrasında eve gitmesi ve istirahat etmesi gerekmektedir. bu süreçte hamilelik testine kadar cinsel ilişki yasaklanmaktadır. Hamileliğin devamının sağlanması amacıyla hastaya progesteron hormonu içeren fitil, hcg enjeksiyonları ya da iğne verilmektedir. Test gününde kanda beta- HCG yapılmaktadır eğer değer belirlenen aralıklardaysa 2 gün sonra test tekrarlanır. 2 hafta sonra ise USG ile rahim içerisinde hamilelik kesesine veya keselerine bakılmaktadır.
Yumurta toplama da 3 ten fazla sağlıklı embriyo elde edilebilmektedir. Bu embriyolar 5 yıla kadar saklanarak sonrasında tekrar kullanılabilmektedir. -196 derecede dondurulan embriyolar özel koşullarda saklanmakta ve istendiğinde tekrar hastanın rahmine yerleştirilmektedir. Böylece işlemler en baştan gerçekleştirilmek zorunda kalınmayacaktır. Ancak bu durumda başarı şansı %10 oranında düşmektedir. Çünkü embriyolar çözüldükten sonra yüksek kalitede çıkmayabilmektedir.