Doğal yollarla hamilelik elde edilememiş hastalarda uygulanan Aşılama (inseminasyon) yaygın bir yöntemdir. Özel ilaçlarla yumurtaların birkaç tanesinin büyütülmesi ve uygun zamanda çatlatma iğnesinin yapılmasıyla yumurtlanma sağlanmaktadır.
İşlemi takiben 36. saatte de sperm laboratuvarda hazırlanmaktadır. Spermler arasından en hızlıları seçilmekte ve rahim içerisine ince kateter yardımıyla verilmektedir. Narkoz gerektirmeyen aşılama tedavisinin başarı oranı %15 – %20 orandadır.
Aşılama infertilite (kısırlık) nedeni açıklanamayan hastalara, yumurtlama sorunu yaşayan kadınlara, rahim ağzı anormal yapıya sahip kadınlara ve sperm sayısında hafif konsantrasyon ya da hareket sorunu yaşayan erkeklere uygulanmaktadır.
Aşılama işlemindeki evreler:
Yumurtaların Büyütülmesi
Doğal yolla ya da ilaç tedavisi ile 1 ya da 2 yumurta geliştirilmektedir. Tedavinin başlangıcından bitimine kadar 10-12 gün geçmektedir. Aşılamada yumurtaların büyütülmesindeki amaç hamilelik şansını arttımaya yöneliktir.
Spermin Hazırlanması
Burada amaç en iyi hıza sahip spermlerin ayrıştırılarak seçilmesidir. Hızlı spermler yavaş, hareketsiz veya ölü olan spermlerden ayrıştırılmakta ve aşılama için uygun duruma getirilmektedir.
Kimlere Uygulanır?
- Bir yıldır düzenli ilişkiye rağmen gebe kalamamış ve hiçbir sorun bulunmayan çiftlere
- Yumurta rezervi düşük olup tüp bebek tedavisi şansı az olanlara
- Baba adayının sperm sayısının ve hareketinin doğal yolla gebe bırakmaya yetmeyecek seviyede düşük olanlara
- Tüp Bebek tedavisi planlanan ancak zahmeti ve mali yükünden kurtulmak için aşılama ile bu şansı yakalamak isteyenler
- Çocuk sahibi olmak isteyip vajinusmus olanlar
Aşılama (İnseminasyon) İşlemi
Anne adayı adetinin 3. günü muayenesi sonucuna göre yumurtalıklarına uyarıcı ilaç veya iğne ile başlanır. 10-12 gün süren tedavide yumurtaların belirli sayı ve büyüklüğe ulaşması beklenir. Uygun görülür ise yumurta olgunlaştırıcı ‘’ çatlatma iğnesi ’’ olarak da bilinen iğne uygulanır. Ovülasyon (yumurtlama ) döneminde (çatlatma iğnesinden 36 saat sonra ) aşılama için plan yapılır. Baba adayının 3 günlük perhizi sonrasında alınan sperm hücreleri yıkanarak konstre edilmiş olur. Bu esnada idrara sıkışması için anne adayından 1 saat öncesinde yaklaşık 1 litre su içmesi istenir. Hazır olan spermler anne adayının rahminin içine yerleştirilerek uygulama yapılır. İşlem ağrısız olup 5-10 dk sürmektedir. Vajinüsmusu olan anne adaylarına aşılama işlemi anestezi altında gerekebilir ve bu durumda aç ve susuz gelinmesi istenir . Aşılama sonrası kullanılması gereken ilaçlar eklenir ve duruma göre 1 hafta boyunca gün aşırı cinsel birliktelik önerilebilir. Yaklaşık 15 gün sonra ise gebelik testi yapılması talep edilir.
Aşılamanın tutmaması durumda birkaç kez daha denenmesi tavsiye edilir. Yine de tutmazsa bir sonraki aşama olan tüp bebek tedavisine geçilebilinir.
